Είδος γραφικότητας

Κάθε φορά που πεθαίνει κάποιος από τη Γενιά του 70, πάντα η ίδια αίσθηση: ότι αποτελούν μια κατ' εξοχήν ποιητική ορδή γιων, που για λόγους που δεν είναι της ώρας δεν ωρίμασαν ποιητικά, δεν πέρασαν ποτέ στη θέση του πατέρα, και πεθαίνουν σαν γιοι αγνώστου πατρός, έχοντας κάποιοι απ' αυτούς κατισχύσει στο σινάφι, αλλά όχι και στη συνείδηση του κόσμου, που τους θεωρεί ακόμα ποιητές καθ' οδόν, νέους ποιητές από κεκτημένη αδράνεια, αγνοώντας κάποτε ότι ο ταξινομικός αριθμός της γενιάς τους είναι πια κοντά στην ηλικία τους. Με τον Γιάννη Κοντό δεν γνωριζόμαστε 30 χρόνια τώρα, αν και γνωριστήκαμε από το 77 στη Μαυρομιχάλη. Τον εγκατέλειψα αναγνωστικά μετά τον Αθλητή του Τίποτα, δεν τον παρεξήγησα όπως κάποιοι που τους είπε όχι, δεν πήγα στο γραφείο του όταν με κάλεσε, δεν μου λείπει, μόνο με θλίβει το γεγονός ότι παρέμεινε πάνδημα άγνωστος, με μικρή επίδραση, σε μιαν Αθήνα που όσο γινόταν μητρόπολις τόσο επιφύλασσε έναν επαρχιώτικο κλειστό κύκλο στην επίδραση των ποιητών στα δρώμενα της πόλης κάνοντας τη δόξα ένα είδος γραφικότητας.

Η Ορδή προς Θάνατον

Η λεγόμενη Γενιά του 70 είναι μια κατ' εξοχήν ορδή γιων
που θα απέλθει βιολογικά χωρίς ποτέ να ωριμάσει
ποιητικά αναλαμβάνοντας ρόλο πατέρα.


Τα όσα γράφει η Ελένη Γκίκα σήμερα για το θάνατο
του Γιάννη Κοντού είναι χαρακτηριστικά:
Δεν ξέρω γιατί με πόνεσε τόσο! Μας είχε προϊδεάσει ο Γιώργος Γκέλμπεσης χθες, μας συνέδεαν πολλά, αυτός ο ψυχαναγκασμός του μοναχοπαιδιού που δεν μεγαλώνει ποτέ με όλα αυτά τα κασκόλ για να μην κρυώνει, μια οικειότητα απερίγραπτη και ακατανόητη του στυλ "ξέρω ό,τι ξέρεις" "εμείς οι δυο ζούμε τα ίδια ακριβώς", η ιερότητα της καθημερινότητας, εκείνο το μικρό θαύμα που συντελείται σε κάθε διαδρομή στην πόλη, μια καλοσύνη κι αποδοχή λες κι είναι ειδικά για σένα το ποίημα που έρχεται κάθε πρωί κι εκείνη η αίσθηση όμως- εμείς-θα-παραμείνουμε-παιδιά-δεν-θα-γεράσουμε-ποτέ... ένα βιβλιοπωλείο κάποτε (υπήρξαμε για λίγο κι οι δυο οι-καλοί-βιβλιοπώλες), ο Κώστας Μουρσελάς που ήταν ο σύνδεσμος, εκείνο το ταξίδι στην Πάρο ("ακόμα δεν ετοιμάσατε βαλίτσες"; δέκα μέρες πριν, τόσο πολύ προνοητικός), η πρόσφατη συνέντευξη απ' τις πρώτες στο φράκταλ τι περίεργο αλήθεια, με πρωταγωνιστή τον Χρόνο και ξαφνικά σήμερα που δεν ξύπνησα και με τις καλές, διαβάζω όπως έτσι γίνεται πάντα ξαφνικά από τον Γιώργο Θεοχάρη πως έτσι έφυγε και δίχως να μεγαλώσει ή να γεράσει ο Γιάννης. Όμως θέλω ακόμα χρόνο, χρόνο για να πονέσω και να το σκεφτώ... αυτό το ξαφνικά θα με διαλύει πάντα, δεν άρεσαν Γιάννη σε μας "τα ξαφνικά"...
Μα να μη θυμάμαι ένα ποίημα του ολόκληρο!

Η ποιητική του Θερσίτη

Είναι σαφές ότι υπάρχει μια ποίηση που είναι γραμμένη στα μέτρα που καθορίζει ο Έκο τον πρωτοφασιμό. Θα επισημανθεί θα δημοσιευτεί και θα συνοδεύει για πάντα τη βιβλιογραφία. Πρόκειται για μια ποίηση μνησικακίας που καθορίζεται αρνητικά ως δεύτερη ανάγνωση της πραγματικότητας, αλλά που στον έλεγχο για το σημείο εκφοράς του λόγου δεν διαθέτει καμία θετικότητα, αλλά μονάχα μικροαστικό μηδενισμό και μίσος για την ίδια την ποίηση. Προϊόντα δηλητηριασμένης συνείδησης από κοινωνική κατωτερότητα που προσπαθεί να υπεραναπληρώσει το σύμπλεγμα με μάταιες επικλήσεις ευφυίας. Το τραύμα παραμένει ανεπούλωτο και ο ποιητικός λόγος καταρρέει χαράζοντας τα όρια ενός υπερεγώ που εκφράζει το ανήμπορο μίσος εκείνου που θα ήθελε ο κόσμος να έχει ένα κεφάλι για να το κόψει. Το γεγονός έχει παρατηρηθεί ασυνείδητα από τις αρχικές εμφανίσεις στη γραφή γι αυτό παρέμεινε αδιάφορο και χρειάστηκε τα δεκανίκια ενός λογοτεχνικού περιοδικού για να υπάρξει. Ως ένας είδος ποιητικού δημοκόπου ο αφηγητής απευθύνεται στον αναγνώστη μέσα σε μια ορθοστασία δαιμονισμένου κατά την Ντοστογιεβσκική έννοια όπου η ματαιοδοξία ακατέργαστη παίρνει πόζες ευφυίας. Ποίηση ρηχή, που κάποτε έλκει προς τη ρηχότητά της φιλοσοφίες του μίσους καθηγητού δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ξεσηκωμένες από τυφλοσούρτες εκθέσεως ιδεών, ένα είδος νεοακαθαρευουσιανού χωρίς καθαρεύουσα που απευθύνει κατηγορητήρια στη ζωή και ψάχνει συνενόχους. Ποἰηση  δείγμα του πως η ανθρώπινη κακία και το μίσος στον διπλανό μπορεί να εκφραστεί ποιητικά. Ποίηση γραμμένη από μια παραλλαγή Θερσίτη που κρατάει μιαν επιφύλαξη σοβαροφάνειας με νύχια και με δόντια γιατί ξέρει πως αν αποκαλυφθεί  θα εισπράξει τις φάπες του Οδυσσέα αναγνώστη του.

Στιγμή

Κι εκεί γυρίζει και μου λέει:
Βρε θα φας σιωπή που θα είναι όλη δική σου.

East Coker, V απόσπασμα, Τ.Σ. Έλιοτ

Αυτό είναι το αόρατο παράθεμα από τα Τέσσερα Κουαρτέτα. Σε μετάφραση Κλείτου Κύρου.

Έτσι λοιπόν, εδώ είμαι, στα μισά του δρόμου, έχοντας είοσι χρόνια-
Είκοσι χρόνια ξοδεμένα σπάταλα, τα χρόνια του l'entre deux guerres
Πασχίζοντας να μάθω να χρησιμοποιώ λέξεις, κι η κάθε απόπειρα
Είναι μια εντελώς καινούρια αρχή, κι ένα διαφορετικό είδος αποτυχίας
Γιατί έχεις μάθει να παίρνεις τον ανθό των λέξεων
Γι αυτό που δεν έχεις πια να πεις, ή για τον τρόπο
Που δεν έχεις πια διάθεση να το πεις. Κι έτσι το κάθε τόλμημα
Είναι μια καινούρια αρχή, μια επιδρομή στο άναρθρο
Με άθλιο εξοπλισμό που πάντα καταστρέφεται
Μέσα στο γενικό κυκεώνα της ανακρίβειας του αισθήματος,
Των άταχτων ομάδων της συγκίνησης. Κι ό,τι είναι να κατακτήσεις
Με δύναμη και υποταγή, κι όλας το'χουν ανακαλύψει
Μια και δυο φορές ή αρκετές φορές άνθρωποι που δεν μπορείς να ελπίζεις
Να τους συναγωνιστείς -μα δεν υπάρχει άμιλλα-
Ο αγώνας μόνο υπάρχει να επανακτήσεις αυτό που έχει χαθεί
Και βρέθηκε και χάθηκε ξανά και ξανά: και τώρα, με όρους
Που φαίνονται ασύμφοροι.

Διαφορές

Δεν θα έπρεπε να είναι έτσι και αντικειμενικά δεν είναι έτσι, αλλά υπάρχουν ορισμένοι που αναφέρονται στην συμμετοχή τους στην Εταιρία Συγγραφέων σαν βαθιά παραδοχή προσωπικής αποτυχίας. Η Εταιρία Συγγραφέων είναι ελληνικός θεσμός με όλα τα αλλοπρόσαλλα που έχουν οι ελληνικοί θεσμοί. Δεν είναι χορηγός αθανασίας. Καταστρέφει σταθερά το κύρος της, φιλοξενεί αρκετά μεγάλο αριθμό παραλογοτεχνών, αλλά πιθανότατα να σώσει τη ζωή κάποιων αν τελικά επιτύχει εκείνη τη ρημάδα λογοτεχνική σύνταξη. Εγώ έχω ΙΚΑ.

Περί σιωπής

Υπάρχει μια ζωτική αξίωση σιωπής γύρω από την τέχνη της ποιήσεως
που μας προστατεύει.
Εκεί την πατάει και ο πιο έξυπνος μαζί μας, γιατί είναι τόσο κατακτημένη
στον βίο μας, που και η ελάχιστη παρέμβαση γίνεται αμέσως αισθητή.
Ειδικά σε αυτούς που ονειρεύονται σενάρια γεροντοκαψούρας μετά
φιλοδόξου περί την δημοσιότητα νεαροτέρας γυνής
με άποψη "Ελλάδα έχεις Ταλέντο"
Δεν χαίρεται ο Κούντερα και χαίρεται ο Γιάννης Χάρης.

Τα Παιδιά του Καμύ

Δοκιμιάκι στο Intellectum

Μπασό, Χαϊκού των Τεσσάρων εποχών. Εισαγωγή

"Το χαϊκού του χτες είναι το ποίημα αποχαιρετισμού του σήμερα. Το σημερινό είναι το ποίημα αποχαιρετισμού της αύριον. Δεν έχω γράψει κανένα στίχο στη ζωή μου που να μην είναι το αποχαιρετιστήριο ποίημα μου. Οποιοσδήποτε στίχος που έχω συνθέσει τα τελευταία χρόνια μπορεί να είναι το ποίημα του αποχαιρετισμού μου... " Λένε πως αυτά είπε ο Ματσούο Μπασό όταν πεθαίνοντας οι μαθητές του του ζήτησαν το τελευταίο του ποίημα. Την άλλη μέρα τους κάλεσε και έδωσε αυτό: Έχοντας αρρωστήσει στο δρόμο/ τα όνειρά μου κάνουν πλιάτσικο/ σε χέρσα υψίπεδα.

Θάνος Γώγος, Μια Άποψη

Πολλοί από τους λογοτεχνικούς μου καλούς φίλους δεν είναι πολύ συμπαθείς από άλλους λογοτεχνικούς μου γνωστούς και φίλους.
Αυτοί οι λογοτεχνικοί μου φίλοι δεν θα πάρουν ποτέ βραβείο γιατί π.χ ,μπορεί να πίνουν πολύ, είναι παρορμητικοί, δεν γλύφουν ανθρώπους και όντως λένε πολλές φορές μαλακίες. Μερικές φορές μαλώνουν και μεταξύ τους (τα ξαναβρίσκουν κάποτε πάλι). Είναι απόλυτοι .Με το να είμαι κοντά τους παρατήρησα το εξής. Με το να τσαλακώνονται θα πουν 10 πράγματα .Από τα δέκα θα ισχύουν τα πέντε .Τα πέντε που θα πουν αυτοί όμως θα είναι σωστά και δεν θα τα βρει και δεν θα τα πει κανείς άλλος. Κανείς από αυτούς που δεν τολμά να τσαλακωθεί.Τους κατηγορούν για κακούς, Ναρκίσσους κ.α. Στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια άμυνα που λέγεται προβολή.

Στην τελική Νάρκισσος δεν είναι αυτός που δεν πάει πίσω .Που έχει εμμονές.Ο απόλυτος.Ούτε καν ο εγωπαθής πολλές φορές Ο εγωιστής . Η ποιότητα του εγώ ορίζει την ποιότητα του εγωιστή . Ο πραγματικός Νάρκισσος είναι αυτός που έχει την "ωριμότητα" να χτίζει την τέλεια εικόνα για τον εαυτό του ,ο ατσαλάκωτος , αυτός που διαχειρίζεται τα πάντα τέλεια για να φανεί τέλειος, καλός, κοινωνικά ευαισθητοποιημένος, να κρατά τις σωστές αποστάσεις κτλπ . Αυτός που θυσιάζει ουσία, συναίσθημα κτλπ για να φτιάξει εικόνα για να πάρει κύρος.
Συζητώντας με άλλους φίλους που "ανδρώθηκαν" σε άλλους κύκλους,έχοντας λίγα χρόνια στον χώρο της λογοτεχνίας θα ήθελα να πω στους πιο νέους , μόνο η πρώτη κατηγορία ανθρώπων θα τους βοηθήσει στη γραφή τους . Ακόμα και αν τσακωθείτε κάποια στιγμή μαζί τους ή αν πείτε "μα είναι τρελοί;"

Οι εύθικτοι αποβλεπτικοί

Πριν από μερικά χρόνια και για να τακτοποιήσω κάπως τα απόνερα που έφερνε η εργαλειακή κατάρρευση της γλώσσας στη σχολική αίθουσα και στις πανελλήνιες, όπου η πολύσημη γλώσσα της ποίησης αφυδατώθηκε σε μία βαθμολογήσιμη ερμηνεία, εισήγαγα τους όρους ποιητές της απόβλεψης και ποιητές της κλήσης. Όπου ποιητές της απόβλεψης είναι εκείνοι που κατεχόμενοι από ψυχαναγκασμό προσωπικό ή οικογενειακό βλέπουν την ποίηση ως παράλληλη καριέρα της ακαδημαϊκής και προσέρχονται μιμητικά και με παρόμοια σκευή στην εξουσίασή της. Με προδιαγραφές σηκωμένες από θεωρίες της περιρρέουσας παράγουν τα προϊόντα τους με μεγάλη σημασία στο μάρκετινγκ, (τι είναι η κόκα κόλα, ζαχαρωμένο νερό) και στους μηχανισμούς προώθησης της δημοσιότητας. Επιζητούν στη λογοτεχνία προνόμια δημοσίων υπαλλήλων με μεταπτυχιακό, είναι ασταθείς συναισθηματικά και όπως όλοι οι εύθραυστοι ιδιάιτερα εύθικτοι. Βρίσκουν αρωγή σε παλιότερους ποιητές που δεν κατίσχυσαν στη δημοσιότητα και που εμφορούνται από σύμπλεγμα κατωτερότητος λογω ελλειπών τυπικών προσόντων. Αυτό δεν σημαίνει πως τα ποιήματα των κινουμένων από απόβλεψη δεν είναι κάποτε μετρίως αξιόλογα, όσο να καταρρεύσουν στην πλήξη που φέρνει η ανακάλυψη των πηγών τους. Όπως κάθε θεωρητική κατασκευή έτσι κι αυτή που πρότεινα δοκιμάζεται στην πράξη. Κι αν κρίνω από το πόσο βίαια την δέχονται οι αποδέκτες της μάλλον είναι επιτυχημένη. Διότι το κύριο χαρακτηριστικό των ποιητών από απόβλεψη είναι το ελάχιστο σθένος στην κριτική. Οι ίδιοι ξέρουν και συμμετέχουν συνένοχα στο παιχνίδι του μοιράσματος της πίτας της δημοσιότητας. Δεν ανέχονται όμως τη νηφάλια γλώσσα που κάνει διαφανή τα πεπραγμένα τους.

Εσένα παιδί μου

Επ' ευκαιρία

Ποτέ δεν είναι αργά να διώξεις μερικούς τοξικούς
απ' τη ζωή σου. Δεν είναι ανάγκη να μας αγαπάνε όλοι.
Δεν είναι ανάγκη να τους αγαπάμε όλους εκ του σύνεγγυς.

Μπορούμε κι από μακριά.