Παλαμικά Σκαλαθύρματα

Το πρόβλημα με τον Παλαμά, από εκεί και η ανάγκη μιας γλωσσικής κάθαρσης και μεταφοράς υλικών της ποίησής του στο παρόν είναι η παρωχημένη γλώσσα της επιθυμίας που χρησιμοποιεί, και που ο ερωτισμός της αναπτύσσεται κυρίως στο έργο του Βάρναλη. Ο Παλαμάς είναι μια ηττημένη από το χρόνο γλώσσα της καύλας. Η δημοτική δεν τρέφεται από τη δημοτικιά της αγροτικής ζωής, αλλά αντίθετα από κεντρώματα της καθαρεύουσας, όπως απέδειξε το έργο του Ελύτη και του Εμπειρίκου. Εκεί είναι η μεγάλη ήττα της παλαμικής γλώσσας.
Πιθανότατα με το πέρασμα του χρόνου να κερδίσει περισσότερο καθώς θα γίνεται ιστορική λαλιά και θα απομακρύνεται από την εγγύτητα που βρίσκεται σήμερα. Είναι τόσο αδύναμη η γλώσσα του για να στηρίξει μιαν επίδειξη ματαιοδοξίας επαϊόντων που της φαίνεται το βρακί. Και η εκτύλιξη ενός πεπρωμένου ενός ποιητή βάτες που η προσέγγιση του εγωτισμού του γίνεται μέσω ενός θαυμασμού που αποκλείει τον αναγνώστη τις περισσότερες φορές, που δεν περιέχει νεύματα της κατάληψης του πρώτου προσώπου του ρήματος, το στεντόρειο της ανάγνωσης που γέρνει επικίνδυνα στο κωμικό, το όπως... έτσι της δαντικής παρομοίωσης, είναι στοιχεία που αφήνουν μια γεύση παρωχημένου. Ο Καβάφης που είδε αυτό το ρητορικό αδιέξοδο στις πρώτες δοκιμές του, αλλάζει παντελώς ηχητική. Μιλάμε για μιαν αποτυχία μεταφοράς του υψηλού στη δημοτική γλώσσα που είναι εμφανέστατη. Ο Γκίνσμπεργκ που επαναφέρει όσο επαναφέρει το στεντόρειο ύφος γίνεται ακουστός μέσα από την ρητορική του Εμπειρίκου πολύ καλύτερα από τις ρητορικές του Παλαμά και του Σικελιανού. Η ήττα της καθαρεύουσας είναι νίκη περήφανη ποιητικής.
Σήμερα η ποίηση του Παλαμά είναι υψηλά αποσπάσματα σε τεράστιες εκτάσεις αδρανούς ποιητικού υλικού. Μόνον έτσι μπορεί να γίνεται ανεκτός.

2
Ο Σικελιανός ονόμασε Αντίδωρο την επιτομή που έβγαλε στο Γαλαξία, θέλοντας να πει ότι η ποίηση που μερίζεται, παραμένει εις ολόκληρον στο μερίδιο. Περιμένω χρόνια, μετά από την εξαντλητική ανάγνωση του παλαμικού έργου, δύο πραγματάκια: Το ένα είναι τα μικρά λυρικά του, που μέσα τους υπάρχουν διαμάντια σαν το παρακάτω. Το δεύτερο είναι η εφαρμογή της σολωμικής μεθόδου στο παλαμικό σώμα της ποίησης για να φανεί και να κεντρώσει ποιητικές συνειδήσεις το ύψος των στίχων του. Αλλά τρώνε τον καιρό τους να μιλάνε για να επιβεβαιώσουν αυτά που έγραψαν άλλοι για τον Παλαμά, κι ο Παλαμάς γλιστράει στη λήθη κάτω από τη μύτη τους. Το στιχικό τουλάχιστον, όσο δούλεψε το μολυβάκι μου, κάποτε θα το επιχειρήσω.